INHULDIGINGSPLECHTIGHEID VAN HET GEDENKMONUMENT TER ERE VAN DE TWEE VERZETSVROUWEN MARTHA SOMERS EN ELISABETH DESOLEIL IN GO! BUSLEYDEN ATHENEUM CAPUTSTEEN TE MECHELEN OP 27 APRIL 2023
Onder ruime belangstelling werd op donderdag 27 april 2023 het gedenkmonument voor Martha Somers en Elisabeth Desoleil, van de hand van de Mechelse beeldhouwer Ernest Wijnants, opnieuw ingehuldigd in de inkomhal van het GO! Busleyden Atheneum Caputsteen te Mechelen.
MEVROUW STEEMANS, directeur van het GO! Busleyden Atheneum Caputsteen, verwelkomde de aanwezigen op de plechtigheid ter ere van twee oud-leerlingen, Martha Somers en Elisabeth Desoleil (deze laatste was ook leerkracht in de school tijdens WO II), die tijdens de oorlog actief waren in het Verzet.
Zij vroeg om een minuut stilte in acht te nemen voor de slachtoffers van alle voorbije en hedendaagse oorlogen. Nadien speelde men het Belgisch volkslied.
Vervolgens verleende zij het woord aan MEVROUW JOSETTE NACKAERTS, oud-leerling van de school, voorzitter van het 8 Mei Comité en de Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden Mechelen-Lier, en zelf dochter van een politiek gevangene en verzetsstrijder. Ze zal de sprekers voorstellen, maar eerst gaf ze een korte geschiedenis van het monument zelf.
Na de oorlog beslisten de school en de collega’s van Martha Somers om een monument ter nagedachtenis van de twee dappere verzetsvrouwen op te richten zodat de jonge generaties hun strijd voor vrijheid en democratie zouden blijven herinneren.
Op 13 november 1947 werd het monument, dat toen in de inkomhal van de Rijksmiddelbare school aan de Biest stond, officieel ingehuldigd. Elk jaar op 11 november defileerde de volledige schoolbevolking langs het monument tijdens een ingetogen herdenking. Vele oud-leerlingen van het “Klein Lyceum” zullen zich dat nog wel herinneren.
In 1997 werd het gebouw overgedragen aan het IKA (Instituut voor Kunst en Ambacht) en verhuisde de lagere school van het Lyceum volledig naar de gebouwen aan de Kleine Nieuwendijkstraat. Men koos ervoor om het monument mee te laten verhuizen en het werd in de tuin van het Lyceum geplaatst en opnieuw ingehuldigd op 23 november 1997. Nu, 26 jaar later, heeft het gedenkmonument een mooie en waardige plaats gekregen in de inkomhal van de school. Zo kunnen de huidige en toekomstige leerlingen van de school het verhaal van deze dappere vrouwen levendig houden.
Vervolgens gaf zij het woord aan DE HEER ALEXANDER VANDERSMISSEN, burgemeester van de Stad Mechelen.
Hij dankte de organisatie voor de uitnodiging en wees in zijn toespraak op de rol van de vrouwen in de geschiedenis van de stad. Het stadsbestuur wenst dit in de kijker te zetten o.m. door bij voorkeur de namen van belangrijke vrouwen in de nieuwe straatnamen op te nemen. Ook wees hij erop dat Mechelen als ‘kunststad’ het waardeert dat het erfgoed van haar kunstenaars, in dit geval van beeldend kunstenaar Ernest Wijnants, in ere wordt gehouden.
Als muzikaal intermezzo luisterde men naar de hymne van de Politieke Gevangenen ‘De Moorsoldaten’.
DE HEER EDMOND EYCKEN, Voorzitter van de Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden van België, haalde in zijn toespraak het belang aan van ‘Herinneringseducatie’ in het kader van democratie en vrijheid. Hij stelde dat wij deze waarden moeten blijven koesteren in tijden van verrechtsing en onverdraagzaamheid.
De volgende spreker was MEVROUW MICHÈLE CORTHALS. Zij behaalde aan de Vrije Universiteit Brussel een master in de politieke wetenschappen en een master in de geschiedenis. Nu is ze doctoraatsstudente aan de Universiteit Antwerpen. Zij heeft vastgesteld dat er in het verleden weinig aandacht was voor de vrouwen die op verschillende niveaus actief waren in het Verzet. Daarom koos ze om haar doctoraatstudie te wijden aan “de vrouwen in het Verzet”. Ze heeft daarvoor o.m. het verhaal van Martha en Elisabeth onderzocht. Met een overzichtelijke beeldpresentatie schetste zij de levensloop van beide verzetsvrouwen.
Na de uitvoering van het Italiaans Partizanenlied ‘Bella Ciao’ door de leerlingen van de eerste graad o.l.v. hun muziekleraar Herman Acke kreeg PROFESSOR SVEN BISCOP het woord.
Hij doceert aan de Universiteit Gent, leidt het programma “Europa in de wereld” aan het ‘Egmont - Koninklijk Instituut voor Internationale Betrekkingen’ in Brussel en doceert eveneens aan het Europacollege in Brugge. Hij schreef over de Europese strategie en het defensiebeleid van de Europese Unie, de NAVO en hun lidstaten. Zijn laatste publicatie is “Grand Strategy in 10 kernwoorden, Hoe de grootmachten de koers van de wereldpolitiek bepalen. “(2021). Zijn uiteenzetting handelde over oorlog en vrede, toen en nu, in België en Oekraïne.
Na de declamatie van het prachtige gedicht ‘Het Verzet’ door leerlingen van het zesde leerjaar werd het woord verleend aan MEVROUW ROZA DIBA. Zij verblijft als Iraanse vluchtelinge in ons land. In Iran was ze advocate en journalist. Momenteel is ze studente aan de AP Hogeschool en stagiaire in GO! Busleyden Atheneum Stassart. Haar aangrijpend verhaal in het Nederlands was een waardige afsluiter van de reeks toespraken.
MEVROUW KATIE STEEMANS besloot de plechtigheid:
Via tal van projecten dagen we onze leerlingen regelmatig uit om zich in te zetten voor het algemene belang. ‘Herinneringseducatie’ maakt daar eveneens deel van uit omdat we lessen dienen te trekken uit het verleden. Een bezoek aan het Fort van Breendonck en de Kazerne Dossin staan jaarlijks op ons programma. Het vak geschiedenis, dat in de huidige onderwijshervorming enigszins onder druk staat, is hierbij een belangrijk vak in ons curriculum. We kunnen immers zoveel leren uit het verleden door kritisch te reflecteren en verbanden te leggen tussen toen en nu. Helaas stellen we vast dat er nog veel werk aan de winkel is in onze wereld van vandaag en dat we nog steeds als mensheid vatbaar zijn voor mechanismen die machtsmisbruik toelaten. Als onderwijsmens kijk ik dan ook hoopvol naar onze jongeren die hier vandaag aanwezig zijn: onze hoop is op jullie gericht om er in de toekomst een betere wereld van te maken.
Zij nodigde de vertegenwoordigers van de Stad Mechelen, de Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden – Nationaal, de. Nationale Confederatie van Politieke Gevangenen en Rechthebbenden – Gewest Mechelen-Lier, het Humanistisch Verbond afdeling Mechelen, de Koninklijke Unie der Inlichtingen- en Actiediensten, het Koninklijk Verbond van Oud-strijders en gelijkgestelden Gewest Mechelen, de Vrienden Brigade Piron en het 8 Mei Comité regio Mechelen uit voor een korte bloemenhulde aan het monument.
Nadien bood zij in naam van het GO! BUSLEYDEN ATHENEUM CAPUTSTEEN aan de aanwezigen een receptie aan.
